Tài chính thông minh với AI và tương lai của mô hình Human-over-the-loop

Khoa học công nghệ được xem là “chìa khóa vàng” để mở ra không gian tăng trưởng mới, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia. Đặc biệt trong những lĩnh vực có tính nền tảng và sức lan tỏa lớn như Tài chính – Ngân hàng, AI đóng một vai trò quan trọng việc cách các tổ chức tài chính vận hành, phát triển và bảo vệ người tiêu dùng  

Vừa qua, ông Lê Hồng Việt – Tổng giám đốc FPT Smart Cloud, Tập đoàn FPT, đã có những chia sẻ tại chương trình Chính sách và Đối thoại với chủ đề “Tài chính thông minh với AI và mục tiêu chuyển đổi kép bền vững”, được tổ chức bởi Báo Công thương. Đây là diễn đàn để các nhà quản lý, chuyên gia, doanh nghiệp cùng nhau trao đổi, phân tích và làm rõ những tiềm năng cũng như thách thức trong việc đưa trí tuệ nhân tạo vào các hoạt động thanh toán. Việc ứng dụng AI hướng tới nâng cao hiệu quả, bảo đảm an toàn trong giao dịch, đồng thời gắn trực tiếp với mục tiêu lớn hơn: xây dựng một hệ sinh thái tài chính xanh, bền vững, đồng hành cùng tiến trình chuyển đổi số của đất nước. 

Tầm quan trọng của AI trong hành trình xây dựng hệ sinh thái tài chính xanh 

Phóng viên: Ông đánh giá như thế nào về vai trò của AI, Big Data và Blockchain trong việc thúc đẩy hệ sinh thái thanh toán xanh tại Việt Nam, đặc biệt là khả năng giảm thiểu chi phí vận hành và rủi ro trong giao dịch? 

Ông Lê Hồng Việt: AI chính là một trong những thay đổi lớn nhất của thời đại. Trên thế giới, ngành tài chính được xem là lĩnh vực tiên phong ứng dụng AI hiệu quả nhất. 

Một ví dụ điển hình là hoạt động chấm điểm tín dụng, yếu tố then chốt để lựa chọn đúng đối tượng vay vốn. AI giúp mở rộng khả năng bao phủ tín dụng, xác định chính xác người vay có nhu cầu thực, có khả năng tài chính và uy tín. Điều này không chỉ tối ưu hiệu quả kinh doanh mà còn tạo giá trị bền vững cho xã hội. Thêm vào đó, AI giúp tự động hóa các quy trình chăm sóc khách hàng, nâng cao trải nghiệm người dùng. Trước đây, việc hỗ trợ khách hàng vào ban đêm hay ngoài giờ làm việc rất khó khăn và tốn kém. Với AI, doanh nghiệp có thể cung cấp dịch vụ 24/7, nâng cao sự hài lòng, tăng gắn kết khách hàng và tối ưu chi phí vận hành. 

Đặc biệt, AI còn góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực. Chúng tôi đang hợp tác với nhiều doanh nghiệp để ứng dụng AI trong đào tạo nội bộ, giúp nhân viên hiểu sản phẩm sâu hơn, phục vụ khách hàng tốt hơn và trở thành “phiên bản tốt nhất của chính mình”. Đây cũng là cách tạo nên thương hiệu vững mạnh từ bên trong tổ chức. 

Giải pháp để bảo đảm an toàn thanh toán 

Phóng viên: FPT hiện có những giải pháp công nghệ nào đã, đang hoặc sắp được triển khai để hỗ trợ ngân hàng và các công ty tài chính tiêu dùng chuyển đổi số, đồng thời giảm thiểu tác động môi trường trong hoạt động thanh toán, thưa ông? 

Ông Lê Hồng Việt: Trong lĩnh vực tài chính ngân hàng, FPT đã đồng hành cùng các đối tác từ nhiều năm qua. Riêng mảng AI, chúng tôi bắt đầu cung cấp giải pháp từ năm 2017, với Home Credit Vietnam là một trong những đơn vị tiên phong ứng dụng. 

Các giải pháp AI của chúng tôi trải dài trên toàn bộ vòng đời khách hàng: Tự động hóa quy trình “onboarding” – tiếp nhận và xác thực khách hàng. Tự động hóa chăm sóc khách hàng: Từ giới thiệu sản phẩm, hỗ trợ sử dụng, đến đo lường mức độ hài lòng. Hỗ trợ thu hồi nợ hiệu quả, nhanh chóng. Đào tạo nhân viên và nâng cao năng lực phục vụ khách hàng. 

Lợi ích thực tế rất rõ: Chỉ trong 1 phút, khách hàng có thể hoàn tất quy trình xét duyệt và giải ngân khoản vay, điều trước đây phải mất nhiều giờ hoặc vài ngày. 

Mô hình Human-over-the-loop – Trao quyền “lãnh đạo” những AI Agents cho nhân sự con người.  

Phóng viên: Theo ông, thách thức lớn nhất khi áp dụng AI vào thanh toán tại Việt Nam là gì? Những khuyến nghị nào để bảo đảm an toàn dữ liệu, bảo mật thông tin cho người tiêu dùng trong bối cảnh rủi ro tấn công mạng ngày càng tinh vi? 

Ông Lê Hồng Việt:Thách thức đầu tiên là nhận thức của lãnh đạo doanh nghiệp. Để ứng dụng AI hiệu quả, không chỉ là đưa công nghệ vào, mà còn phải thay đổi quy trình vận hành và cấu trúc tổ chức. Nếu giữ cách làm cũ, giá trị AI mang lại sẽ rất hạn chế. 

Thứ hai, AI chỉ là một phần của bức tranh. Doanh nghiệp cần tái cấu trúc quy trình từ chăm sóc khách hàng, quản trị nội bộ đến giám sát hoạt động AI theo mô hình “human over the loop” (con người giám sát các tác nhân AI làm việc với nhau). 

Thứ ba là vấn đề bảo mật dữ liệu. Đây là yếu tố sống còn. Chúng tôi xây dựng hệ thống bảo mật nhiều lớp, từ ứng dụng đến hạ tầng và thường xuyên tiến hành kiểm thử nội bộ nhằm giảm thiểu rủi ro. 

Tuy nhiên, người dùng cũng cần chủ động bảo vệ dữ liệu cá nhân. Hiện nay, các hình thức social engineering đang gia tăng, kẻ gian có thể lợi dụng chính AI để khai thác thông tin. 

Từ đó, chúng tôi có vài khuyến nghị như: Sử dụng AI để chống lại các cuộc tấn công bằng AI. Nâng cao nhận thức xã hội, đưa kiến thức an toàn thông tin vào giáo dục phổ thông, giúp mỗi người trở thành “lá chắn” đầu tiên bảo vệ dữ liệu của chính mình. 

Độc giả có thể xem lại toàn bộ chương trình tại: Link