Bài viết

Công nghệ nhận diện khuôn mặt là gì? Cách hoạt động, lợi ích thực tế

Tháng Mười Hai 29, 2024

Chia sẻ với:

Nội dung bài viết

Công nghệ nhận diện khuôn mặt (Face Recognition) không chỉ được ứng dụng trong việc mở khóa điện thoại mà còn được hữu ích trong nhiều lĩnh vực khác như an ninh, ngân hàng và y tế. Trong bài viết này, cùng FPT.AI tìm hiểu chi tiết về cách thức hoạt động, ưu nhược điểm và ứng dụng cụ thể của các hệ thống nhận diện khuôn mặt trong thực tế.

Công nghệ nhận diện khuôn mặt là gì?

Nhận diện khuôn mặt (Face Recognition) là công nghệ sử dụng các thuật toán máy tính để phân tích, so sánh các đặc điểm riêng biệt tố trên khuôn mặt của một người như khoảng cách giữa các mắt, hình dáng mũi, cấu trúc xương hàm,… với cơ sở dữ liệu đã lưu trữ sẵn để nhận dạng và xác minh danh tính.

Quá trình xác thực gương mặt diễn ra trong chưa đầy 2 giây nhưng vẫn đảm bảo độ chính xác cao. Thậm chí, công nghệ nhận diện khuôn mặt còn có thể hoạt động hiệu quả trong môi trường tối, trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc khi người dùng đang đeo kính và khẩu trang.

Là một phần của Generative AI, nhận dạng khuôn mặt giúp giảm bớt các tác vụ thủ công nhờ tự động hóa quy trình xác thực. Các thành phần cốt lõi của công nghệ này bao gồm:

Thị giác máy tính (Computer Vision): Được sử dụng để phát hiện, xác định vị trí và phân biệt giữa khuôn mặt trong ảnh hoặc video với các vật thể khác.
Mạng nơ-ron tích chập (Convolutional Neural Network – CNN): Được sử dụng để phân tích và trích xuất các đặc điểm khuôn mặt, tạo ra một dấu khuôn mặt duy nhất (Faceprint).
Máy học (Machine Learning): Học từ những gương mặt đã phân tích để cải thiện khả năng so sánh và so khớp của công nghệ nhận diện khuôn mặt.

>>> XEM THÊM: Tổng hợp các phương pháp nhận diện khuôn mặt bạn nên biết

Quy trình xác thực danh tính bằng khuôn mặt diễn ra như thế nào?

Các bước cơ bản trong quy trình xác thực danh tính bằng công nghệ nhận diện khuôn mặt bao gồm:

Thu thập hình ảnh: Camera nhận diện khuôn mặt quét hình ảnh để thu thập dữ liệu khuôn mặt của đối tượng cần nhận diện. Khi người dùng lọt vào tầm quét của camera, khuôn mặt của họ sẽ tự động được xác định và tách ra khỏi toàn bộ khung cảnh xung quanh.
Xử lý và phân tích: Các thuật toán máy tính phân tích các đặc điểm độc đáo của khuôn mặt, chẳng hạn như vị trí của mắt, mũi, miệng và các đường nét khuôn mặt. Những điểm này sau đó sẽ được mã hóa thành một biểu đồ số học, gọi là “vector khuôn mặt.”
So sánh và nhận diện: Biểu đồ vector khuôn mặt sẽ được so sánh với cơ sở dữ liệu đã được lưu trữ trước đó để tìm ra sự trùng khớp. Nếu trùng khớp, hệ thống nhận dạng khuôn mặt sẽ xác minh danh tính.

Các ứng dụng thực tiễn của công nghệ nhận diện khuôn mặt

Một số ứng dụng nổi bật của công nghệ nhận dạng khuôn mặt trong thực tế bao gồm:

Mở khóa thiết bị di động: Các smartphone cao cấp đã tích hợp sinh trắc học khuôn mặt để người dùng có thể mở khóa màn hình nhanh chóng mà không cần mật khẩu hay dấu vân tay.
Bảo mật và an ninh công cộng: Nhiều quốc gia và thành phố đã sử dụng các camera nhận diện khuôn mặt để giám sát an ninh, phát hiện tội phạm, người mất tích hoặc nhận diện những đối tượng có nguy cơ gây hại cao tại các sân bay, ga tàu hoặc các khu vực công cộng.
Ngân hàng và thanh toán điện tử: Xác thực giao dịch bằng sinh trắc khuôn mặt là yêu cầu bắt buộc trong một số giao dịch ngân hàng. Chẳng hạn, nhân viên ngân hàng sẽ xác minh danh tính thông qua gương mặt thay vì sử dụng mật khẩu trong quá trình làm thẻ online.
Giáo dục: Xác thực khuôn mặt được áp dụng trong các hệ thống điểm danh tự động tại trường học để giảm thiểu gian lận.
Y tế: Công nghệ nhận diện khuôn mặt hỗ trợ kiểm tra bệnh án, giúp bác sĩ nhận diện chính xác cảm xúc cũng như mức độ đau đớn của bệnh nhân qua biểu cảm trên khuôn mặt khi khám bệnh trực tuyến.
Hỗ trợ cơ quan chức năng thực thi pháp luật: Các ứng dụng nhận diện khuôn mặt trên thiết bị di động cung cấp thông tin ngữ cảnh để các cơ quan chức năng xác định danh tính của các cá nhân hoặc tổ chức từ khoảng cách an toàn. Hệ thống nhận diện khuôn mặt còn giúp khoanh vùng đặc điểm, xác định danh tính nghi phạm, từ đó đẩy nhanh tiến độ điều tra và kịp thời ngăn chặn các tình huống nguy hiểm.
Nhận diện khách VIP và danh sách đen: Công nghệ nhận diện khuôn mặt hỗ trợ doanh nghiệp lưu trữ hình ảnh và phân biệt khách VIP với những người trong danh sách đen để đưa ra phương án đón tiếp phù hợp hoặc xử lý các tình huống phát sinh một cách hiệu quả và kịp thời

>>> TÌM HIỂU VỀ: Fraud Detection: Công nghệ chống gian lận tài chính giúp eKYC tăng hàng rào bảo mật

Lợi ích nổi bật của các giải pháp nhận diện gương mặt

Bảo mật cao: So với các phương thức bảo mật truyền thống như quét vân tay, mã OTP qua điện thoại hay xác minh dựa vào địa chỉ IP, hệ thống nhận dạng khuôn mặt giảm thiểu rủi ro từ các hành vi gian lận, lừa đảo, chiếm đoạt tài sản khi giao dịch ngân hàng, mang lại hiệu quả bảo mật cao hơn. Các sàn giao dịch cổ phiếu và tiền điện tử hiện nay đang sử dụng phương thức xác nhận thông qua gương mặt để bảo vệ sự riêng tư và tài sản của người dùng.
Tiện lợi và nhanh chóng: Việc mở khóa thiết bị hay thực hiện giao dịch với các giải pháp nhận diện khuôn mặt chỉ mất vài giây, rất tiện lợi và tiết kiệm thời gian cho người sử dụng.
Khả năng hoạt động trong nhiều điều kiện: Sinh trắc khuôn mặt có thể hoạt động hiệu quả ngay cả trong điều kiện ánh sáng yếu hoặc khi người dùng thay đổi diện mạo (ví dụ như đeo kính, đội mũ hay thay đổi kiểu tóc).
Tích hợp dễ dàng: Công nghệ nhận diện khuôn mặt dễ dàng tích hợp với các thiết bị di động có camera trước. Chỉ cần đưa gương mặt lên gần camera, hệ thống sẽ ngay lập tức nhận diện và thực hiện xác thực mà không cần thao tác phức tạp.

nhận dạng khuôn mặt — Nhanh chóng, bảo mật và tiện lợi là các ưu điểm của công nghệ nhận diện khuôn mặt

>>> XEM THÊM: Liveness Detection – Chìa khoá của eKYC và sinh trắc học

Công nghệ nhận diện khuôn mặt tại thị trường Việt Nam

Tại Việt Nam, nhiều tập đoàn công nghệ lớn cũng đã bắt tay vào nghiên cứu và phát triển các giải pháp nhận dạng khuôn mặt. FPT Smart Cloud đã tích hợp công nghệ nhận diện khuôn mặt vào giải pháp định danh điện tử FPT AI eKYC để giúp các doanh nghiệp trong lĩnh vực Tài chính – Ngân hàng xác thực khách hàng một cách nhanh chóng.

Với những ảnh đầu vào có chất lượng tốt, sáng, không bị bóng lóa các trường thông tin, FPT AI eKYC cho kết quả chính xác lên đến 96%. Giải pháp này nhận diện được đa dạng các giấy tờ và có thể kết nối trực tiếp với cơ sở RAR (C06 của Bộ Công An) để kiểm tra nhanh chóng hơn 30 dấu hiệu giả mạo và gian lận.

Toàn bộ quá trình trích xuất thông tin, đối chiếu và xác minh danh tính trên FPT AI eKYC diễn ra chỉ trong vài phút. Với các thao tác thực hiện đơn giản, sản phẩm giúp bất kì người dùng nào cũng có thể tự thực hiện được quy trình eKYC một cách nhanh chóng, ở bất kì nơi đâu, bất kì thời gian nào chỉ với một chiếc điện thoại thông minh có kết nối internet.

Công nghệ nhận diện khuôn mặt eKYC của FPT.AI

Các câu hỏi thường gặp khác về nhận dạng khuôn mặt

Các hệ thống nhận diện khuôn mặt có xâm phạm quyền riêng tư không?

Sự phát triển mạnh mẽ của công nghệ nhận diện khuôn mặt khiến nhiều người lo ngại về việc xâm phạm quyền riêng tư, đặc biệt trong các hệ thống giám sát công cộng. Việc lưu trữ và xử lý dữ liệu khuôn mặt cần được phải quản lý chặt chẽ, đảm bảo không bị rò rỉ hoặc sử dụng sai mục đích, như tạo nội dung giả mạo thông qua DeepFake hoặc bán cho bên thứ ba mà không có sự đồng ý của người dùng.

Nhận dạng khuôn mặt có chính xác không?

Độ chính xác của các thuật toán so khớp người với ảnh trên giấy tờ tùy thân hoặc ảnh chân dung không đồng nhất. Quá trình lão hóa có thể gây khó khăn cho việc đối chiếu các hình ảnh được chụp từ nhiều năm trước để xác nhận danh tính. Điều kiện tối ưu để công nghệ nhận diện khuôn mặt hoạt động hiệu quả là:

Vị trí và ánh sáng được duy trì đồng nhất
Đặc điểm khuôn mặt rõ ràng, không bị che khuất
Nền và màu sắc phía sau được kiểm soát chặt chẽ
Chất lượng camera và độ phân giải hình ảnh đạt tiêu chuẩn

>>> XEM THÊM: Video KYC gia tăng hàng rào bảo mật cho các giải pháp KYC

Điểm tin cậy trong nhận dạng khuôn mặt là gì?

Điểm tin cậy, hay còn được gọi là điểm tương đồng, là một yếu tố quan trọng trong các hệ thống phát hiện và đối chiếu khuôn mặt. Điểm này phản ánh mức độ giống nhau giữa hai hình ảnh và là cơ sở để xác định liệu chúng có thuộc cùng một người hay không. Điểm tin cậy càng cao, xác suất hai hình ảnh thuộc về cùng một người càng lớn.

Công nghệ nhận diện khuôn mặt sử dụng điểm tin cậy để phân tích xem trong hình ảnh có khuôn mặt hay không và liệu khuôn mặt đó có khớp với một khuôn mặt khác trong ảnh tham chiếu hay không.

Ngoài ra, mỗi hệ thống nhận dạng khuôn mặt dựa trên AI đều có một ngưỡng điểm tin cậy có thể được tùy chỉnh. Trong các trường hợp thông thường, các kết quả khớp tự động thường có tỷ lệ chính xác rất cao, chẳng hạn vượt ngưỡng 99%. Với các kết quả khớp có điểm tin cậy thấp hơn, chúng có thể được sử dụng để gợi ý các cặp đối chiếu tiềm năng gần đúng nhất và sau đó cần được kiểm tra lại bởi con người để xác minh.

Tóm lại, công nghệ nhận diện khuôn mặt mang lại nhiều lợi ích thiết thực cho doanh nghiệp, đặc biệt là các ngân hàng và tổ chức tài chính. Tuy nhiên, các nhà phát triển sẽ cần phải đảm bảo rằng các hệ thống nhận dạng khuôn mặt được sử dụng một cách hợp lý, minh bạch và tuân thủ đúng các quy định pháp lý. Nếu quan tâm đến giải pháp định danh khách hàng điện tử (eKYC), hãy liên hệ ngay với FPT.AI.

Thông tin liên hệ:

Hà Nội : Số 10 Phạm Văn Bạch, Phường Dịch Vọng, Quận Cầu Giấy
TP. Hồ Chí Minh: tòa nhà PJICO, 186 Điện Biên Phủ, Phường Võ Thị Sáu, Quận 3
Email: support@fpt.ai
Hotline: 1900 638 399
Website: https://fpt.ai/vi/

>>> ĐỌC THÊM VỀ CÔNG NGHỆ AI KHÁC: