vi
en
ja
Trong kỷ nguyên số hóa, công nghệ nhận diện khuôn mặt đang dần trở thành một phần tất yếu trong hoạt động của các doanh nghiệp. Từ việc mở khóa ứng dụng, chấm công cho đến các hệ thống an ninh phức tạp đã mở ra vô số cơ hội nhưng cũng đặt ra nhiều thách thức mới. Trong bài viết này, FPT.AI sẽ cùng bạn tìm ra câu trả lời cho việc công nghệ nhận diện khuôn mặt là gì, cách thức hoạt động và các ứng dụng trong đời sống ra sao.
Công nghệ nhận diện khuôn mặt là gì?
Công nghệ nhận diện khuôn mặt là một dạng công nghệ sinh trắc học sử dụng các thuật toán toán học để phân tích, ánh xạ và xác định đặc điểm trên khuôn mặt (như khoảng cách mắt, hình dạng mũi, cằm) và chuyển đổi chúng thành một biểu diễn số duy nhất. Biểu diễn số này được lưu trữ dưới dạng faceprint (dấu khuôn mặt), giúp xác định hoặc xác minh danh tính một cách chính xác. Có thể hiểu là lấy hình ảnh khuôn mặt hiển thị trong ảnh và video, để so sánh trong cơ sở dữ liệu đã lưu trữ để xác minh danh tính.
Cách thức hoạt động của công nghệ nhận dạng khuôn mặt
Công nghệ nhận dạng khuôn mặt hoạt động thông qua một chuỗi các bước được thiết kế để máy tính có thể “nhìn” và “hiểu” một khuôn mặt của một người và sau đó xác định danh tính của họ. Các bước hoạt động của công nghệ nhận diện khuôn mặt:
Bước 1: Phát hiện (Detection)
Quá trình bắt đầu khi hệ thống sử dụng camera để quét môi trường xung quanh (hình ảnh hoặc video) để liên tục tìm kiếm sự xuất hiện của khuôn mặt người trong khung hình. Lúc này, AI sẽ tập trung vào việc nhận diện các đặc điểm cơ bản và tổng quan của một khuôn mặt như vị trí của mắt, mũi, miệng và xác định xem có một khuôn mặt người nào đang hiện diện hay không.
Bước 2: Phân tích (Analysis)
Một khi khuôn mặt đã được phát hiện, thuật toán sẽ đi sâu vào phân tích các đặc điểm hình học độc đáo của nó. Công nghệ sẽ đo đạc và ghi nhận hàng loạt “điểm nút” (nodal points) trên khuôn mặt, những điểm quan trọng như khoảng cách giữa hai đồng tử, độ rộng của sống mũi, hình dạng của cằm, độ sâu của hốc mắt hay đường cong của xương gò má.
Việc thu thập hàng chục, thậm chí hàng trăm điểm dữ liệu này giúp tạo ra một “bản đồ khuôn mặt” hay một “mô hình khuôn mặt” chi tiết, phản ánh những nét riêng biệt của từng cá nhân.
Bước 3: Chuyển đổi dữ liệu (Conversion)
Tiếp theo, “bản đồ khuôn mặt” phức tạp này sẽ được chuyển đổi thành một chuỗi dữ liệu số hoặc một vector duy nhất, thường được gọi là “đặc trưng khuôn mặt” (faceprint). Chuỗi dữ liệu này là hoàn toàn độc nhất cho mỗi cá nhân cũng giống như dấu vân tay để giúp phân biệt người này với người khác.
Bước 4: Đối chiếu (Matching)
Cuối cùng, “đặc trưng khuôn mặt” vừa được tạo ra sẽ được so sánh với một cơ sở dữ liệu khổng lồ chứa các đặc trưng khuôn mặt đã được lưu trữ trước đó. Hệ thống sẽ tìm kiếm sự trùng khớp. Nếu tìm thấy một “faceprint” có tỷ lệ trùng khớp cao với một dữ liệu đã có, quá trình nhận diện khuôn mặt sẽ được coi là thành công và danh tính của người đó sẽ được xác định hoặc xác minh.
Lợi ích của công nghệ nhận diện khuôn mặt
Ngày nay, công nghệ nhận diện khuôn mặt dần trở thành một phần không thể thiếu trong nhiều lĩnh vực nhờ vào các lợi ích vượt trội như:
Tăng cường bảo mật và hiệu quả
Công nghệ nhận diện khuôn mặt là một phương pháp xác minh danh tính nhanh chóng và đáng tin cậy. So với các công nghệ sinh trắc học truyền thống khác như quét vân tay hoặc võng mạc, nhận diện khuôn mặt thường tiện lợi và nhanh gọn hơn trong quá trình sử dụng.
Đồng thời, công nghệ này cũng giảm thiểu các điểm tiếp xúc vật lý và tiềm ẩn rủi ro liên quan đến việc lộ thông tin. Nó có thể được sử dụng như một phần của hệ thống xác thực đa yếu tố, bổ sung thêm một lớp bảo mật vững chắc.
Cải thiện độ chính xác trong xác định danh tính
Với khả năng phân tích các đặc điểm sinh trắc học độc đáo của khuôn mặt, công nghệ này mang lại độ chính xác cao hơn rất nhiều trong việc xác định một cá nhân so với các phương pháp dựa trên thông tin không sinh trắc học như số điện thoại, địa chỉ email, địa chỉ nhà hay địa chỉ IP.
Minh chứng rõ ràng nhất là việc các ngành công nghiệp tài chính, từ giao dịch cổ phiếu đến tiền điện tử, ngày càng tin cậy vào nhận diện khuôn mặt để bảo vệ tài sản và thông tin cá nhân của khách hàng, cho thấy sự tin tưởng vào khả năng nhận diện chính xác của nó.
Khả năng tích hợp linh hoạt
Một trong những ưu điểm lớn của nhận diện khuôn mặt là khả năng tương thích và tích hợp một cách dễ dàng với nhiều loại phần mềm và phần cứng hiện có.
Chẳng hạn, hầu hết các điện thoại thông minh ngày nay đều được trang bị camera trước, cho phép tích hợp liền mạch các thuật toán và mã phần mềm nhận diện khuôn mặt, biến chiếc điện thoại thành một công cụ xác thực mạnh mẽ và tiện dụng. Điều này mở ra nhiều tiềm năng ứng dụng trong các thiết bị và hệ thống khác nhau mà không yêu cầu quá nhiều thay đổi về cơ sở hạ tầng.
Ứng dụng của công nghệ nhận diện khuôn mặt
Công nghệ nhận diện khuôn mặt đang được triển khai rộng rãi trong nhiều lĩnh vực, từ an ninh quốc gia cho đến đời sống cá nhân. Dưới đây là một số ứng dụng điển hình:
- Dịch vụ công và An ninh: Công nghệ nhận diện khuôn mặt dùng để xác thực danh tính chủ thẻ căn cước công dân gắn chíp, đảm bảo tính bảo mật và chính xác trong các giao dịch hành chính và dân sự, đây là lĩnh vực ứng dụng mạnh mẽ nhất, gắn liền với chương trình Chuyển đổi số Quốc gia. Tại các thành phố lớn như Hà Nội, TP.HCM, Đà Nẵng, AI Camera được trang bị công nghệ nhận diện khuôn mặt để theo dõi, phát hiện tội phạm, tìm kiếm người mất tích và quản lý trật tự công cộng.
- Phát hiện gian lận: Công nghệ nhận diện khuôn mặt đóng vai trò quan trọng trong việc ngăn chặn gian lận. Các công ty thường sử dụng nó để xác minh danh tính người nhận giải thưởng trong các chương trình khuyến mãi, đảm bảo tính chính xác gần như tuyệt đối. Điều này giúp phòng ngừa các rủi ro lừa đảo, bảo vệ quyền lợi hợp pháp của cả tổ chức và cá nhân.
- An ninh mạng: Nhận diện khuôn mặt đang dần thay thế mật khẩu truyền thống trong quản lý an ninh mạng của nhiều công ty công nghệ. Việc này giúp giảm thiểu đáng kể nguy cơ bị đánh cắp thông tin quan trọng. Ngoài ra, tính năng nhận dạng khuôn mặt trên điện thoại thông minh cũng tăng cường bảo mật và bảo vệ quyền riêng tư cho người dùng.
- Kiểm soát sân bay và biên giới: Tại các sân bay và khu vực biên giới, công nghệ nhận diện khuôn mặt được triển khai rộng rãi để kiểm tra danh tính cá nhân. Điều này không chỉ rút ngắn đáng kể thời gian làm thủ tục cho hành khách mà còn tăng cường tính bảo mật, đảm bảo an toàn cho quá trình nhập cảnh và xuất cảnh.
- Tài chính ngân hàng: Việc tích hợp nhận diện khuôn mặt vào các dịch vụ ngân hàng là một bước tiến lớn, giúp tăng cường bảo mật thông tin cá nhân và tài sản của khách hàng. Thay vì dùng mật khẩu, nhân viên ngân hàng có thể quét khuôn mặt để xác thực giao dịch. Công nghệ này cũng được áp dụng trong quy trình làm thẻ ngân hàng trực tuyến, mang lại sự tiện lợi và an tâm cho người dùng.
- Chăm sóc sức khỏe: Trong lĩnh vực y tế, nhận diện khuôn mặt giúp tinh giản các thủ tục hành chính phức tạp, tiết kiệm thời gian và chi phí cho cả bệnh viện và bệnh nhân. Nó hỗ trợ bệnh nhân đăng ký khám chữa bệnh nhanh chóng hơn và thậm chí giúp bác sĩ nhận biết cảm xúc, mức độ đau của bệnh nhân trong các buổi khám bệnh trực tuyến.
- An ninh đô thị, an toàn giao thông: Công nghệ nhận diện khuôn mặt còn là công cụ đắc lực trong việc duy trì an ninh trật tự đô thị và đảm bảo an toàn giao thông. Nhiều quốc gia đã triển khai hệ thống camera giám sát thông minh tích hợp công nghệ này để theo dõi và phát hiện các trường hợp vi phạm luật giao thông, các hành vi gây mất trật tự công cộng hoặc kịp thời nhận diện kẻ gian đột nhập vào các khu dân cư. Điều này góp phần xây dựng một môi trường sống an toàn và kỷ cương hơn.
- Quản lý Doanh nghiệp và Bán lẻ: Đây là ứng dụng phổ biến trong các tổ chức và doanh nghiệp tư nhân: Chấm công thông minh thay vì dùng thẻ từ hoặc vân tay (dễ gặp lỗi khi tay ướt, bẩn); Kiểm soát ra vào: Các tòa nhà văn phòng, chung cư cao cấp sử dụng công nghệ này để kiểm soát cửa ra vào, thang máy, đảm bảo chỉ cư dân hoặc nhân viên đã đăng ký mới được phép truy cập.
Các câu hỏi thường gặp khác về nhận dạng khuôn mặt
Ưu nhược điểm của công nghệ nhận diện gương mặt là gì?
Dù công nghệ nhận diện khuôn mặt mang lại nhiều tiện ích vượt trội nhưng vẫn tồn tại một số hạn chế cần được cân nhắc.
Ưu điểm:
- Nhận diện linh hoạt: Có khả năng nhận diện khuôn mặt ngay cả khi người dùng có những thay đổi nhỏ như đeo kính, trang điểm, thậm chí là sự thay đổi theo thời gian và tuổi tác.
- Độ chính xác cao và bảo mật vượt trội: Có thể phân tích và nhận diện chính xác các đặc điểm riêng biệt trên khuôn mặt, đặc biệt là khả năng phân biệt những trường hợp khó như cặp song sinh.
- Tốc độ và sự tiện lợi: Quá trình mở khóa hoặc xác thực bằng nhận diện khuôn mặt diễn ra cực kỳ nhanh chóng và nhạy bén.
Nhược điểm:
- Hạn chế khi có vật cản trên khuôn mặt: Công nghệ này vẫn gặp khó khăn khi người dùng đeo kính râm hoặc khẩu trang.
- Yêu cầu thiết kế phần cứng: Thiết bị cần không gian màn hình nhất định cho các cảm biến để tích hợp tính năng nhận diện khuôn mặt.
Nhận dạng vân tay và khuôn mặt là ứng dụng của AI trong lĩnh vực nào?
Công nghệ nhận dạng khuôn mặt và vân tay là những ứng dụng tiêu biểu của AI trong nhiều lĩnh vực khác nhau. Dưới đây là một số lĩnh vực nổi bật có ứng dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt và vân tay :
- Bán lẻ: Các cửa hàng có thể nhận diện khách hàng thân thiết để đưa ra những gợi ý sản phẩm phù hợp dựa trên lịch sử mua sắm. Ngoài ra, công nghệ này còn cho phép thanh toán tại quầy chỉ bằng khuôn mặt.
- An ninh: Giúp mở khóa điện thoại thông minh và các thiết bị cá nhân nhanh chóng và an toàn, từ đó giúp bảo vệ các thông tin nhạy cảm. Trong giám sát công cộng, camera tích hợp AI có thể xác định người trong thời gian thực, giúp phát hiện mối đe dọa hoặc tội phạm, đồng thời kiểm soát quyền truy cập vào các khu vực hạn chế.
- Hàng không: Hành khách có thể dùng khuôn mặt để xác minh danh tính khi làm thủ tục, qua cửa an ninh và lên máy bay, giúp loại bỏ nhu cầu trình nhiều giấy tờ. Công nghệ này cũng được sử dụng hiệu quả tại các điểm kiểm soát nhập cảnh, đẩy nhanh quá trình thông quan và giảm tắc nghẽn.
Điểm tin cậy trong nhận dạng khuôn mặt là gì?
Điểm tin cậy trong nhận dạng khuôn mặt (điểm tương đồng) là một chỉ số thể hiện mức độ giống nhau giữa hai khuôn mặt được phân tích. Khi một hệ thống nhận dạng khuôn mặt so sánh hai hình ảnh, nó sẽ đưa ra một con số thể hiện mức độ phù hợp giữa chúng. Điểm số này càng cao thì khả năng hai hình ảnh đó là của cùng một người càng lớn, phản ánh độ tin cậy của kết quả nhận dạng.
Tương lai của công nghệ nhận diện khuôn mặt
Với những đột phá không ngừng, tương lai của công nghệ nhận diện khuôn mặt sẽ tập trung vào việc nâng cao độ chính xác và tốc độ vượt trội, đồng thời mở rộng khả năng tích hợp sâu rộng với IoT, AR/VR để tạo ra môi trường thông minh và trải nghiệm sống động hơn.
Công nghệ nhận dạng khuôn mặt sẽ ngày càng phổ biến trong các lĩnh vực như y tế (nhận diện bệnh nhân, theo dõi cảm xúc), bán lẻ (cá nhân hóa trải nghiệm khách hàng), an ninh (kiểm soát truy cập, giám sát) và tài chính (giao dịch an toàn, chống gian lận), cũng như giao thông vận tải (xác minh hành khách liền mạch).
Tuy nhiên, sự phát triển này đi kèm với các thách thức lớn về quyền riêng tư và đạo đức. Sẽ có nhiều quy định bảo vệ dữ liệu nghiêm ngặt hơn, và việc phát triển AI không thiên vị sẽ là trọng tâm để xây dựng lòng tin cộng đồng. An ninh dữ liệu cũng là vấn đề cốt lõi cần giải quyết để bảo vệ thông tin sinh trắc học nhạy cảm.
FPT AI eKYC – Xác minh danh tính nhanh chóng, chính xác và an toàn cho doanh nghiệp
Trong bối cảnh chuyển đổi số ngày càng mạnh mẽ, FPT AI eKYC nổi bật như một giải pháp định danh khách hàng điện tử giúp các doanh nghiệp xác minh danh tính khách hàng một cách nhanh chóng, chính xác và đặc biệt là an toàn. Sử dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt tiên tiến và thuật toán học sâu (Deep Learning), FPT AI eKYC giúp giảm thiểu tối đa các rủi ro gian lận, mang lại trải nghiệm khách hàng mượt mà và bảo mật.
Tính năng nổi bật của FPT AI eKYC:
- Xác minh danh tính nhanh chóng: FPT AI eKYC giúp rút ngắn thời gian xác minh khách hàng xuống chỉ còn 35-40 giây, nhanh hơn tới 70% so với các phương pháp truyền thống, giúp tối ưu hóa quy trình kinh doanh và cải thiện trải nghiệm khách hàng.
- Độ chính xác cao: Giải pháp sử dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt (Face Match) kết hợp với Liveness Detection qua video, đạt tỷ lệ nhận diện thành công khuôn mặt thật lên tới 98%. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro gian lận và tăng cường độ tin cậy trong quá trình xác minh.
- Chống gian lận hiệu quả: FPT AI eKYC tích hợp tính năng Fraud Check, giúp xác minh tính chính xác của thông tin trên giấy tờ tùy thân, phát hiện các dấu hiệu giả mạo hoặc chỉnh sửa, đồng thời ngăn ngừa việc sử dụng giấy tờ giả mạo.
>>> Có thể bạn quan tâm: eKYC là gì? Lợi ích khi xác thực eKYC đối với ngân hàng
Để bảo vệ tối đa thông tin khách hàng và đảm bảo tính an toàn của quá trình xác minh, FPT AI eKYC không chỉ dừng lại ở việc cung cấp các tính năng tiên tiến mà còn đạt được các chứng nhận bảo mật quốc tế, khẳng định chất lượng và khả năng chống gian lận vượt trội của giải pháp này:
- Giải pháp định danh khách hàng FPT AI eKYC đã đạt chuẩn bảo mật OWASP, với hệ thống phòng chống giả mạo khuôn mặt bằng hai lớp bảo vệ, giúp xác minh danh tính khách hàng nhanh chóng và chính xác.
- FPT AI eKYC đã vượt qua bài kiểm định Presentation Attack Detection (PAD) của FIME, một tổ chức kiểm định quốc tế hàng đầu về bảo mật sinh trắc học. Đặc biệt, hệ thống này đã đạt chứng chỉ ISO/IEC 30107-3 Level 2, tiêu chuẩn quốc tế về khả năng phát hiện và ngăn chặn giả mạo trong công nghệ nhận diện khuôn mặt.
- Giải pháp cũng tuân thủ các tiêu chuẩn bảo mật quốc tế như PCI DSS, đảm bảo tính an toàn tuyệt đối cho dữ liệu khách hàng.
Với khả năng tích hợp linh hoạt qua bộ SDK dành cho web và mobile, FPT.AI eKYC dễ dàng kết nối vào mọi hệ thống nghiệp vụ hiện có. Giải pháp này không chỉ tối ưu hóa quy trình bằng cách tự động hướng dẫn người dùng, tăng tỷ lệ eKYC thành công lên hơn 30%, mà còn đáp ứng đầy đủ các yêu cầu về chuyển đổi số và tuân thủ pháp lý, khẳng định vị thế là lựa chọn hàng đầu cho các doanh nghiệp hiện nay.
CÔNG TY TNHH FPT SMART CLOUD
Hotline: 1900638399
Địa chỉ:
- Hà Nội: Số 10 Phạm Văn Bạch, Phường Cầu Giấy
- Hồ Chí Minh: Tòa nhà PJICO, Số 186 Điện Biên Phủ, Phường Xuân Hòa
- Tokyo: 33F, Sumitomo Fudosan Tokyo Mita Garden Tower, 3-5-19 Mita, Minato-ku
>> Xem thêm nội dung của FPT.AI:
