Bài viết

Cuộc chiến không ngừng nghỉ của AI giữa cơn bão của gian lận bảo hiểm

Tháng Sáu 18, 2025

Chia sẻ với:

Nội dung bài viết

Mỗi năm, ngành bảo hiểm toàn cầu “bốc hơi” hàng chục tỷ đô la Mỹ vì gian lận, khiến các doanh nghiệp bảo hiểm không khỏi đau đầu tìm cách khắc phục. Theo báo cáo của Forbes, gian lận bảo hiểm nhân thọ đứng thứ hai trong gian lận bảo hiểm, thiệt hại đến 74.7 tỷ đô do gian lận và tin tặc vào năm 2024.

Gian lận bảo hiểm giờ đây càng trở nên tinh vi và phức tạp với nhiều cách thức khác, đòi hỏi một giải pháp đột phá để tháo gỡ những khó khăn này. Trong bối cảnh chuyển đối số, Trí tuệ nhân tạo (AI) chính là “vũ khí” giúp thay đổi cuộc chơi trong cuộc chiến không ngừng nghỉ chống lại gian lận và các mối đe dọa an ninh mạng

Những rủi ro đang ảnh hưởng lên ngành bảo hiểm

Vốn được sinh ra để che chở con người khỏi biến cố, ngành bảo hiểm nay lại đang phải vật lộn với những hiểm họa âm ỉ và khó lường từ gian lận và tội phạm mạng.

Rủi ro gian lận: Khi lòng tham “đánh lừa” hệ thống

Gian lận bảo hiểm từ lâu đã trở thành một trong những rủi ro “kinh điển” nhưng cũng dai dẳng nhất trong ngành. Đây là hành vi cố ý lừa dối để trục lợi từ các chính sách bảo hiểm, gây thiệt hại trực tiếp cho doanh nghiệp và gián tiếp làm suy giảm niềm tin của xã hội vào sự minh bạch của ngành.

Những vụ việc từng gây chấn động dư luận là minh chứng rõ ràng cho mức độ liều lĩnh và tinh vi của các hành vi gian lận. Những kịch bản lừa đảo ngày càng tinh vi từ cố ý che giấu, giả mạo hoặc trình bay sai thông tin trong đơn đăng ký để được hưởng mức giá ưu đãi, đăng ký hợp đồng bảo hiểm cho các cá nhân giả mạo hoặc mạo danh người được bảo hiểm.

Hậu quả không chỉ dừng lại ở thiệt hại tài chính cho doanh nghiệp. Những người khách hàng trung thực phải chịu mức phí cao hơn để bù đắp cho các khoản gian lận. Nghiêm trọng hơn, niềm tin vào sự minh bạch của ngành bị xói mòn, để lại khoảng trống nghi ngại trong lòng người tiêu dùng.

Rủi ro về an ninh mạng: Cuộc chiến không ngừng nghỉ với tin tặc

Trong kỷ nguyên số, các doanh nghiệp bảo hiểm nắm giữ một lượng lớn dữ liệu của khách hàng, bao gồm thông tin cá nhân, lịch sử y tế, và tình trạng tài chính. Kho báu thông tin này biến họ thành mục tiêu của tin tặc và tội phạm mạng. Rủi ro công nghệ bao gồm các vụ tấn công hệ thống, lộ lọt thông tin cá nhân, hay thậm chí là bị đánh cắp dữ liệu kinh doanh.

Điển hình, ngay đầu năm 2024, một công ty bảo hiểm có tiếng tại Việt Nam đã bị một kẻ tấn công một cách nghiêm trọng. Tin tặc nhanh chóng chiếm đoạt hệ thống máy chủ và truy cập vào các thông tin mật của khách hàng. Sau sự cố đó, công ty đã mất rất nhiều thời gian và công sức để khôi phục lại hệ thống, và thiệt hại ước tính lên đến vài tỷ đồng.

Xu hướng và “Cuộc cách mạng” AI trong quản lý rủi ro bảo hiểm

Trong bối cảnh những nỗi lo trước rủi ro ngày càng lớn mạnh, AI nổi lên như một tia hy vọng, mang đến khả năng kiểm soát rủi ro hiệu quả hơn bao giờ hết.

Tại sao AI là chìa khóa giúp quản lý rủi ro trong bảo hiểm?

AI không còn chỉ là một từ khóa “nóng” trên các diễn đàn công nghệ, mà thực sự đang trở thành công cụ mạnh mẽ thay đổi cuộc diện quản trị rủi ro trong ngành bảo hiểm. Với khả năng xử lý và phân tích lượng dữ liệu khổng lồ chỉ trong tích tắc, AI vượt trội hơn con người trong việc nhận diện các mẫu hình phức tạp, phát hiện hành vi bất thường và đưa ra những dự đoán chính xác tuyệt đối. Điều này đặc biệt quan trọng trong lĩnh vực bảo hiểm, nơi mà mỗi mảnh dữ liệu là một “mỏ vàng” để đánh giá và định lượng rủi ro một cách hiệu quả nhất.

Minh chứng rõ nét cho xu hướng này, báo cáo của Forrester cho thấy hơn 75% các công ty bảo hiểm đã và đang dồn lực đầu tư vào AI. Mục tiêu không chỉ là nâng cao năng lực cạnh tranh mà còn là tối ưu hóa khả năng quản lý rủi ro trước những thách thức ngày. Những công cụ AI tiên tiến này đang giúp các doanh nghiệp bảo hiểm biến lượng dữ liệu khổng lồ thành thông tin giá trị, từ đó đưa ra các quyết định chính xác hơn và phản ứng nhanh nhạy hơn với mọi mối đe dọa.

AI – Cuộc cách mạng thầm lặng trong quản lý rủi ro

Phát hiện và ngăn chặn gian lận: Với sự hỗ trợ của các công cụ như Học máy (Machine Learning) và Phân tích dự đoán (Predictive Analytics), hệ thống có thể nhanh chóng nhận diện những dấu hiệu tinh vi của hành vi gian lận. Đó có thể là nhiều yêu cầu bồi thường trùng lặp, thông tin khai báo không khớp, hoặc những kịch bản bất thường khác mà mắt thường khó lòng nhận ra.
Đánh giá rủi ro và định phí bảo hiểm chính xác hơn: AI có khả năng phân tích dữ liệu đa dạng vượt trội, không chỉ các dữ liệu truyền thống (như tuổi tác, giới tính, nghề nghiệp) mà còn cả dữ liệu phi cấu trúc từ các nguồn hiện đại như thiết bị đeo tay thông minh, ví dụ: dữ liệu về nhịp tim, mức độ hoạt động thể chất, lịch sử mua sắm, hoặc thậm chí là dữ liệu từ hồ sơ bệnh án điện tử với sự đồng ý của khách hàng.
Nâng cao an ninh mạng và bảo vệ dữ liệu: AI có thể phân tích lưu lượng mạng để tìm dấu hiệu của mã độc, tấn công từ chối dịch vụ (DDoS), hoặc tự động khóa các truy cập bất thường ngay khi chúng vừa xuất hiện. Đối với ngành bảo hiểm nhân thọ, AI giúp nhận diện các hành vi truy cập lạ vào cơ sở dữ liệu khách hàng, cảnh báo về các lỗ hổng bảo mật, và thậm chí tự động vá lỗi phần mềm. Nhờ vậy, dữ liệu nhạy cảm của khách hàng và doanh nghiệp được bảo vệ an toàn hơn, duy trì hoạt động kinh doanh liên tục và hạn chế tối đa thiệt hại.

Chiến lược ứng dụng AI hiệu quả

Để đối phó với sự tinh vi của tội phạm mạng và gian lận, doanh nghiệp cần có những chiến lược của riêng mình:

AI học liên tục (Continuous Learning): AI không phải là công cụ “mua một lần dùng mãi mãi”. Nó phải liên tục được “đào tạo” với dữ liệu mới, cập nhật các kịch bản lừa đảo mới để không bị “lỗi thời” trước những chiêu trò ngày càng tinh vi. Đây là một cuộc đua không ngừng nghỉ.

Kết hợp AI và con người (Human-in-the-loop): AI là công cụ hỗ trợ đắc lực, nhưng con người vẫn là yếu tố quyết định. Trong các trường hợp phức tạp, cần sự đánh giá đạo đức và kinh nghiệm, sự can thiệp của chuyên gia vẫn là không thể thiếu. Sự kết hợp giữa tốc độ xử lý của AI và trí tuệ, kinh nghiệm của con người sẽ mang lại hiệu quả tối ưu.

Hợp tác liên ngành: Các công ty bảo hiểm nên xem xét chia sẻ dữ liệu (đã được ẩn danh) và kinh nghiệm về gian lận với nhau, thậm chí hợp tác với các cơ quan chức năng. Việc xây dựng kho dữ liệu chung về gian lận sẽ giúp các mô hình AI học hỏi tốt hơn, tạo ra một “mạng lưới phòng thủ” vững chắc hơn cho toàn ngành.

Thích nghi với sự biến đổi nhanh chóng của thời đại

Đầu tư vào hạ tầng dữ liệu: AI cần dữ liệu “sạch” và đủ lớn để hoạt động hiệu quả. Các doanh nghiệp bảo hiểm cần xây dựng nền tảng dữ liệu vững chắc, có khả năng tích hợp từ nhiều nguồn khác nhau để cung cấp “nguồn dinh dưỡng” dồi dào cho AI.

Phát triển đội ngũ chuyên gia AI: Không chỉ dừng lại ở việc mua giải pháp, các doanh nghiệp bảo hiểm cần có đội ngũ nội bộ am hiểu AI để vận hành, tùy chỉnh và phát triển các mô hình AI riêng biệt, phù hợp với đặc thù kinh doanh.

Tuân thủ pháp lý và đạo đức AI: Đảm bảo việc sử dụng AI không vi phạm quyền riêng tư của khách hàng, tránh các định kiến (bias) trong thuật toán, và xây dựng lòng tin vững chắc với khách hàng.

Với sự kết hợp thông minh giữa trí tuệ nhân tạo và trí tuệ con người, ngành bảo hiểm có thể không chỉ quản lý rủi ro hiệu quả hơn mà còn tạo ra những sản phẩm, dịch vụ đột phá, mang lại giá trị cao hơn cho khách hàng. Cuộc chiến chống lại gian lận và tội phạm mạng sẽ không ngừng nghỉ, nhưng với AI, các doanh nghiệp bảo hiểm đã có thêm một “đồng minh” đáng tin cậy.

Bạn nghĩ AI sẽ thay đổi ngành bảo hiểm đến mức nào trong 5 năm tới? Và liệu chúng ta đã sẵn sàng cho sự thay đổi đó? Hãy chia sẻ với FPT.AI nhé!