OCR là gì? Ứng dụng, tính năng của công nghệ OCR tiếng Việt

Cơ chế hoạt động của công nghệ OCR nhận dạng ký tự quang học

Các công cụ OCR tiếng Việt số hóa dữ liệu theo quy trình tuần tự sau:

1. Thu nhận hình ảnh: Quét tài liệu bằng thiết bị scan hoặc máy ảnh, chụp lại các ký tự bằng cảm biến quang học sau đó tạo bitmap và phân biệt phần tối (ký tự), phần sáng (nền). Nếu tài liệu quét có màu, phần mềm OCR sẽ chuyển hình ảnh về màu đen – trắng hoặc xám để nhận diện ký tự dễ hơn. Chất lượng và độ phân giải của hình ảnh ảnh hưởng trực tiếp đến độ chính xác của kết quả nhận diện.
2. Tiền xử lý: Loại bỏ nhiễu, căn chỉnh hình ảnh, làm nét ký tự, xóa đường viền, loại bỏ các đốm ảnh và tăng độ rõ nét để tối ưu nhận dạng.
3. Nhận dạng bố cục: Phân tích cấu trúc tài liệu, chia trang thành khối văn bản, bảng hoặc hình ảnh, sau đó xác định từ và ký tự.
4. Nhận dạng văn bản: Đây là bước quang trọng nhất của quá trình chuyển hình ảnh thành văn bản. Các ký tự (phần tối) được xử lý bằng một trong hai thuật toán:
   • So khớp mẫu (Template Matching): So sánh ký tự đầu vào với dữ liệu mẫu đã được đào tạo, thích hợp cho hình ảnh chất lượng tốt, định dạng chuẩn.
   • Trích xuất đặc điểm (Feature Extraction): Nhận dạng ký tự dựa trên các đặc điểm như số lượng đường góc, giao điểm, vòng lặp, hoặc đường cong, phù hợp với phông chữ chưa được đào tạo.
5.  Chuyển đổi văn bản: Chuyển các ký tự đã nhận diện thành văn bản số có thể chỉnh sửa. Nhiều công cụ OCR hiện đại tích hợp AI và Machine Learning để cải thiện độ chính xác, đặc biệt với chữ viết tay hoặc ký tự không rõ ràng.
6. Hậu xử lý: Xuất văn bản thành tệp kỹ thuật số có thể chỉnh sửa (Word, Excel, PDF). Một số hệ thống lưu cả bản gốc và bản hậu OCR để dễ so sánh và quản lý tài liệu.

>>> XEM THÊM: Text Generation là gì? Ứng dụng thực tế nổi bật của Text Generation

Các phần mềm OCR phổ biến

Dưới đây là mô tả chi tiết của các loại phần mềm OCR phổ biến và tính năng đặc trưng của chúng:

• Phần mềm OCR đơn giản (Template Matching OCR): Sử dụng thuật toán so khớp mẫu để so sánh từng ký tự của hình ảnh văn bản với cơ sở dữ liệu nội bộ.
• Phần mềm nhận dạng ký tự thông minh (Intelligent Character Recognition): ICR sử dụng các thuật toán học máy để xử lý hình ảnh và phân tích văn bản qua nhiều cấp độ. Hệ thống tổng hợp các thuộc tính như nét cong, nét thẳng và nét vòng để xác định ký tự cần nhận diện.
• Phần mềm nhận dạng từ thông minh (Word Recognition): Thay vì chỉ xử lý từng ký tự như ICR, nhận dạng từ thông minh phân tích toàn bộ hình ảnh của một từ để nhận diện cấu trúc và ngữ nghĩa, nâng cao độ chính xác trong việc nhận diện văn bản.
• Phần mềm nhận dạng ký hiệu quang học (Optical Symbol Recognition): OSR là phần mềm chuyên nhận diện logo, hình mờ, đồ họa và các biểu tượng trên tài liệu.
• Phần mềm nhận dạng dấu quang học (Optical mark recognition): OMR tập trung xác định các ô đánh dấu, bong bóng khảo sát hoặc chữ ký trên biểu mẫu.

>>> XEM THÊM: Top 6 công cụ AI phân tích dữ liệu hàng đầu hiện nay

Ưu điểm của OCR trong số hóa tài liệu

• Chuyển đổi văn bản từ hình ảnh sang dạng điện tử với độ chính xác cao, đặc biệt khi sử dụng flatbed scanners chất lượng tốt.
• Loại bỏ hoặc hạn chế tối đa các lỗi sai sót có thể xảy ra trong quá trình nhập liệu thủ công
• Tiết kiệm chi phí lưu trữ hồ sơ giấy tờ
• Xử lý nhiều tài liệu khác nhau cùng một lúc, giảm thời gian truy xuất thông tin xuống chỉ còn 2-3 giây.
• Tự động hóa việc định tuyến tài liệu (document routing), xử lý nội dung và text mining.
• Cho phép nhân viên và khách hàng khiếm thị có thể truy cập thông tin mới nhất và chính xác nhất.
• Các phần mềm OCR hiện đại có thể giữ nguyên bảng biểu, cột và định dạng văn bản ban đầu.

Nhược điểm của công nghệ OCR tiếng Việt

• Nhận dạng ký tự quang học hoạt động tốt nhất với văn bản in, nhưng độ chính xác giảm khi nhận dạng chữ viết tay.
• Một số phần mềm và phần cứng OCR yêu cầu đầu tư lớn.
• Độ chính xác của một số ứng dụng OCR có thể phụ thuộc vào chất lượng hình ảnh (không thể xử lý, nhận diện các hình ảnh bị mờ hoặc nhiễu)
• Các hệ thống OCR không hoàn toàn chính xác, đặc biệt với tài liệu phức tạp, cần hiệu chỉnh thủ công sau khi nhận dạng.
• Optical Character Recognition không hiệu quả khi xử lý tài liệu có ít nội dung chữ, vì mất nhiều thời gian mà không tối ưu hiệu suất.

>>> XEM THÊM: Gán nhãn dữ liệu là gì? Data Labeling trong học máy và AI

Những ứng dụng thực tiễn của nhận dạng ký tự quang học (OCR) 

Hỗ trợ người khiếm thị, người cao tuổi đọc văn bản

Năm 1974, Ray Kurzweil đã phát triển omni-font OCR, cho phép nhận dạng văn bản in từ nhiều phông chữ. Nhận thấy tiềm năng hỗ trợ người khiếm thị, ông tạo ra thiết bị đọc văn bản kết hợp CCD-type flatbed scanner và text-to-speech synthesizer, cho phép người khiếm thị, người cao tuổi dễ dàng tiếp cận sách, báo và tài liệu dưới dạng âm thanh.

Sắp xếp tài liệu trong các công ty luật và tòa án

Trong các vụ án, khối lượng tài liệu pháp lý thường rất lớn và đòi hỏi sự chính xác cao. Phần mềm OCR tiếng Việt hỗ trợ luật sư số hóa tài liệu nhanh chóng, cho phép tra cứu thông tin bằng từ khóa, số hồ sơ hoặc ngày tháng thụ án. Nhờ đó, luật sư tiết kiệm thời gian, giảm nhu cầu nhân sự hỗ trợ và vẫn quản lý công việc một cách khoa học, chính xác.

>>> XEM THÊM: Xu hướng ứng dụng công nghệ OCR trong ngành bảo hiểm tại Việt Nam

Bảo tồn các văn bản có giá trị

Các thư viện, trung tâm văn hóa và viện bảo tàng lưu giữ nhiều tài liệu quý giá, nhưng việc bảo quản chúng gặp khó khăn do nguy cơ hư hại theo thời gian. Hệ thống nhận dạng ký tự quang học (OCR) cho phép chuyển đổi các văn bản này từ bản giấy sang file điện tử, giúp lưu trữ, bảo tồn và tiếp cận di sản văn hóa dễ dàng hơn, đồng thời đảm bảo tính bền vững lâu dài.

Nhận dạng cá nhân

OCR quét và xử lý nhanh chóng các giấy tờ như CMND, hộ chiếu, bằng lái xe tại ngân hàng, sân bay và cơ quan chức năng, giảm sai sót, tăng tốc độ xử lý và hỗ trợ lưu trữ thông tin an toàn.

Thực tế, Bank of America đã sử dụng công nghệ OCR để tự động hóa quy trình xử lý chứng từ và hóa đơn trong dịch vụ thanh toán. Khách hàng chỉ cần chụp ảnh hóa đơn qua ứng dụng, hệ thống nhận diện ký tự quang học sẽ nhận diện, xử lý dữ liệu và tự động điền vào biểu mẫu cần thiết, nâng cao trải nghiệm khách hàng và giảm thời gian chờ đợi.

Xử lý hóa đơn và chứng từ

Các cơ quan, tổ chức thường xử lý khối lượng lớn tài liệu dưới nhiều định dạng như văn bản in, viết tay, PDF, hoặc JPG. OCR chuyển đổi hóa đơn, hợp đồng từ bản giấy sang file điện tử, cho phép lưu trữ, chỉnh sửa, chia sẻ và tích hợp dữ liệu vào cơ sở dữ liệu hoặc hệ thống như email, fax và EDI, tăng hiệu quả làm việc và giảm thiểu rủi ro sai sót.

Walmart sử dụng công nghệ OCR để số hóa và quản lý hóa đơn từ nhà cung cấp. Hệ thống tự động nhận diện và lưu trữ hóa đơn giấy vào hệ thống điện tử, tiết kiệm chi phí quản lý tài liệu. Dữ liệu hóa đơn được liên kết trực tiếp với giao dịch, tăng hiệu quả trong việc theo dõi và xử lý đơn hàng.

Nhận dạng và số hóa hồ sơ bệnh án

Cleveland Clinic, một trong những bệnh viện hàng đầu Hoa Kỳ, triển khai công Fnghệ nhận dạng ký tự quang học (OCR) để số hóa tài liệu y tế, đơn thuốc và hồ sơ bệnh án. Hệ thống giúp chuyển đổi hồ sơ giấy thành dữ liệu điện tử, giúp bác sĩ truy cập thông tin bệnh nhân nhanh chóng, cải thiện quá trình ra quyết định y tế và giảm thiểu rủi ro từ việc lưu trữ tài liệu giấy.

>>> XEM THÊM: TOP 6 phần mềm nhận dạng văn bản cho điện thoại, máy tính

Top 5 phần mềm OCR tốt nhất trên thị trường hiện nay

FPT AI Read cung cấp thư viện các mẫu giấy tờ để người dùng có thể trích xuất nhanh chóng hơn 30 loại CCCD, giấy phép lái xe, hộ chiếu, hóa đơn VAT, hợp đồng, chứng từ, hồ sơ bệnh án, giấy tờ xe, CV ứng viên… với tỉ lệ chính xác lên đến 98%. Giải pháp xử lý tốt cả ảnh chất lượng thấp (nhòe, mờ) hoặc có cấu trúc phức tạp.

Sau khi tải lên hình ảnh, hệ thống sẽ tự động nhận diện và trích xuất các trường thông tin quan trọng. FPT AI Read có giao diện sử dụng đơn giản, thân thiện với cả người dùng không cần có kiến thức về lập trình. Thậm chí, người dùng có thể tự training mô hình, tự gán nhãn dữ liệu (labelling), kết nối và sử dụng dữ liệu trích xuất thông qua API OCR

FPT AI Read tự động hóa quy trình xử lý tài liệu cho doanh nghiệp, giảm bớt thao tác thủ công và tăng hiệu suất vận hành. Xem thêm về giải pháp trong video sau: