Công nghệ nhận diện gương mặt là gì? Cách hoạt động, 4 ứng dụng thực tiễn

Công nghệ nhận diện khuôn mặt đang ngày càng trở thành giải pháp tối ưu cho nhiều doanh nghiệp, từ việc cải thiện bảo mật, tự động hóa quy trình đến nâng cao trải nghiệm người dùng. Trong bài viết này, FPT.AI sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về công nghệ nhận dạng khuôn mặt này, các lợi ích và ứng dụng thực tế của nó trong đời sống hiện đại.

Công nghệ nhận diện khuôn mặt là gì?

Công nghệ nhận diện khuôn mặt (AI Face Recognition) là một công nghệ sinh trắc học dùng để xác minh hoặc xác nhận danh tính của một cá nhân thông qua đặc điểm khuôn mặt của họ. Công nghệ này xác định và đo lường các đặc điểm khuôn mặt trong hình ảnh hoặc video, từ đó tạo ra một mẫu khuôn mặt duy nhất (Face Template) và so sánh với cơ sở dữ liệu các mẫu khuôn mặt đã lưu trữ để xác định danh tính.

Các công nghệ cốt lõi trong nhận diện khuôn mặt bao gồm:

• Thị giác máy tính (Computer Vision): Sử dụng để phát hiện và xác định vị trí khuôn mặt trong ảnh hoặc video, giúp phân biệt giữa khuôn mặt và các vật thể khác.
• Mạng nơ-ron tích chập (Convolutional Neural Network – CNN): Được sử dụng để phân tích và trích xuất các đặc điểm khuôn mặt, tạo ra một dấu khuôn mặt duy nhất (faceprint).
• Máy học (Machine Learning): Giúp cải thiện khả năng so sánh và khớp khuôn mặt bằng cách học từ những khuôn mặt đã phân tích, làm cho hệ thống ngày càng chính xác hơn.

Công nghệ nhận diện khuôn mặt có độ chính xác rất cao, lên đến 99%, đặc biệt là khi được áp dụng trong môi trường kiểm soát tốt, với ánh sáng và vị trí khuôn mặt phù hợp. Tuy nhiên, hiệu suất có thể giảm trong điều kiện thực tế phức tạp, chẳng hạn như khi ánh sáng kém, khuôn mặt bị che khuất một phần hoặc có sự khác biệt lớn về góc nhìn.

>>>> TÌM HIỂU VỀ: Công nghệ OCR là gì? Số hóa tài liệu bằng phần mềm OCR tiếng việt tốt nhất hiện nay – FPT.AI Reader

Cách hoạt động của công nghệ nhận diện khuôn mặt

Công nghệ nhận dạng khuôn mặt hoạt động thông qua một quy trình nhiều bước phức tạp, từ việc thu thập dữ liệu cho đến việc xác minh danh tính. Cụ thể các bước như sau:

1. Phát hiện khuôn mặt: Hệ thống phát hiện và tìm vị trí khuôn mặt từ ảnh hoặc video, xác định vị trí các khuôn mặt trong khung hình. Công nghệ thị giác máy tính được sử dụng để phân biệt khuôn mặt với các vật thể khác và có thể phát hiện dữ liệu khuôn mặt từ nhiều góc độ khác nhau.
2. Phân tích khuôn mặt: Bằng cách ánh xạ và đọc hình dạng của khuôn mặt, hệ thống xác định các đặc điểm như khoảng cách giữa hai mắt, từ trán đến cằm, độ sâu hốc mắt, hình dạng gò má, viền môi và cằm. Hệ thống tạo ra một “dấu khuôn mặt” (Faceprint) – một chuỗi số hoặc điểm đại diện cho các đặc điểm độc nhất của khuôn mặt, tương tự như dấu vân tay.
3. Trích xuất đặc điểm khuôn mặt: Hệ thống trích xuất các đặc điểm từ khuôn mặt để tạo ra một bản đồ kỹ thuật số về hình học của khuôn mặt. Mạng nơ-ron tích chập (CNN) sẽ chuyển đổi các đặc điểm này thành một mã số, gọi là “chữ ký khuôn mặt” (Facial Signature).
4. So sánh và nhận diện: “Chữ ký khuôn mặt” sau đó được so sánh với cơ sở dữ liệu khuôn mặt đã biết. Quá trình này sử dụng các thuật toán so sánh tiên tiến để đánh giá sự khớp giữa các khuôn mặt, ngay cả khi có sự thay đổi về ánh sáng, biểu cảm khuôn mặt hoặc góc chụp. Nếu “chữ ký khuôn mặt” trong hình ảnh mới trùng khớp với một trong các chữ ký đã có trong cơ sở dữ liệu, hệ thống xác nhận danh tính của người đó.

Nhờ sự kết hợp của các công nghệ cốt lõi, công nghệ nhận diện khuôn mặt có khả năng xác định danh tính của một người với độ chính xác cao, hỗ trợ nhiều ứng dụng từ bảo mật đến cá nhân hóa trải nghiệm người dùng.

Lợi ích khi sử dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt

Công nghệ nhận diện khuôn mặt mang lại nhiều lợi ích trong nhiều lĩnh vực. Dưới đây là một số lợi ích cụ thể của công nghệ này:

• Cải thiện quy trình xác minh danh tính: Cải thiện an ninh tại các địa điểm công cộng và tổ chức như ngân hàng, trường học, nhà tù và sân bay. Ví dụ, tại sân bay Changi (Singapore), hệ thống nhận diện khuôn mặt được triển khai để giám sát và xác minh danh tính hành khách, giúp giảm thiểu các rủi ro an ninh và tạo ra quy trình kiểm soát thông suốt hơn.
• Tích hợp dễ dàng với các thiết bị và hệ thống hiện đại: Công nghệ này có thể dễ dàng tích hợp với các phần mềm bảo mật và điện thoại thông minh. Chẳng hạn, nhiều điện thoại thông minh hiện nay sử dụng nhận diện khuôn mặt để mở khóa thiết bị, thay thế mật khẩu hoặc mã PIN.
• Hỗ trợ cá nhân hóa trải nghiệm người dùng: Các nhà bán lẻ và chuyên viên marketing có thể sử dụng nhận diện khuôn mặt để tối ưu hóa quảng cáo và thông điệp thương mại, tùy chỉnh theo sở thích và nhu cầu của từng khách hàng. Trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, nhận diện khuôn mặt giúp tự động hóa quy trình đăng ký và truy cập hồ sơ bệnh nhân, đồng thời hỗ trợ nhận diện cảm xúc của bệnh nhân để cung cấp dịch vụ phù hợp.

>>> ĐỌC THÊM: Gia tăng hàng rào bảo mật với giải pháp định danh Video KYC

Những ứng dụng của công nghệ nhận diện khuôn mặt

Theo Infiniti Research Limited dự báo, thị trường công nghệ nhận diện khuôn mặt toàn cầu sẽ tăng 18,1 tỷ đô từ năm 2020 đến năm 2024, và đạt mốc 22,7 tỷ đô năm 2027. Tốc độ tăng trưởng hằng năm kép CAGR (Compounded Annual Growth rate) tăng 10% do nhu cầu ứng dụng công nghệ nhận dạng khuôn mặt vào nhiều lĩnh vực như Tài chính – Ngân hàng, Bán lẻ, Giám sát, Bảo mật và giải quyết nhiều bài toán xác thực công dân của Chính phủ.

Các lĩnh vực chăm sóc sức khỏe, Nhà hàng – Khách sạn cũng ngày càng quan tâm đến việc ứng dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt vào quản lý khách hàng, giúp khách hàng có những trải nghiệm ấn tượng. Sau đây là những ứng dụng nổi bật của công nghệ này:

Tạo trải nghiệm thú vị trên các phương tiện truyền thông xã hội

Các ứng dụng như TikTok và Instagram cho phép người dùng sử dụng các bộ lọc khuôn mặt để thêm hiệu ứng trực tiếp khi quay video hoặc chụp ảnh. Tương tự, Snapchat, sau khi mua lại Looksery vào năm 2015, đã phát triển Looksery thành tính năng Lenses, tính năng sử dụng công nghệ nhận diện khuôn mặt để thêm các hiệu ứng 3D vào khuôn mặt. Nhờ đó, các nền tảng này có thể tạo ra trải nghiệm và tương tác thú vị hơn cho người dùng.

>>> XEM THÊM: FPT AI eKYB – Giải pháp thẩm định doanh nghiệp

Xác minh ID cho các thiết bị

Công nghệ nhận diện khuôn mặt được sử dụng rộng rãi để xác minh danh tính người dùng trên các thiết bị di động và hệ thống máy tính. Ví dụ: Apple đã giới thiệu Face ID trên iPhone X, cho phép người dùng mở khóa thiết bị, thực hiện thanh toán và truy cập ứng dụng mà không cần mật khẩu. Hệ thống của thiết bị nhận diện gương mặt này sử dụng các tia hồng ngoại để xác định và so sánh các đặc điểm của khuôn mặt, đảm bảo bảo mật thông tin cá nhân.

Hỗ trợ chăm sóc sức khỏe

Nhờ khả năng phát hiện các dấu hiệu di truyền thông qua các đặc điểm khuôn mặt, công nghệ nhận diện khuôn mặt đang được tận dụng để hỗ trợ chẩn đoán bệnh và quản lý bệnh nhân. Trong thực tế, ứng dụng Face2Gene giúp các bác sĩ xác định các rối loạn di truyền bằng cách phân tích đặc điểm khuôn mặt.

FDNA, một công ty phát triển AI, đã phát triển một cơ sở dữ liệu về 5,000 loại bệnh, trong đó 1,500 bệnh có thể được phát hiện bằng nhận diện khuôn mặt. Công nghệ này còn giúp xác nhận danh tính bệnh nhân trước các quy trình phẫu thuật để đảm bảo an toàn.

Tăng cường hiệu suất cho các dịch vụ của chính phủ

Công nghệ nhận diện khuôn mặt được ứng dụng trong các dịch vụ của chính phủ để tăng cường an ninh và hiệu quả quản lý.Nhiều sân bay trên thế giới sử dụng nhận diện khuôn mặt để kiểm soát biên giới, giúp hành khách sử dụng hộ chiếu sinh trắc học đi qua các cổng kiểm soát nhanh hơn.

Các cơ quan thực thi pháp luật cũng sử dụng nhận diện khuôn mặt để xác định và theo dõi những người bị mất tích hoặc nghi phạm, kết hợp với camera giám sát để tìm kiếm và phát hiện trong thời gian thực.

Công nghệ nhận diện khuôn mặt trong lĩnh vực tài chính ngân hàng

Sự phát triển nhanh chóng của trí tuệ nhân tạo (AI) và những kỳ vọng ngày càng cao từ thế hệ khách hàng trẻ đòi hỏi ngành ngân hàng phải chuyển đổi số mạnh mẽ. Khách hàng hiện nay yêu thích sự tiện lợi, cá nhân hóa, và trải nghiệm dịch vụ tức thì.

Công nghệ nhận diện khuôn mặt, vốn bắt đầu phổ biến với tính năng mở khóa điện thoại, đã nhanh chóng được tích hợp vào các dịch vụ ngân hàng, từ định danh khách hàng, bảo mật tại quầy giao dịch đến rút/gửi tiền tại cây ATM. Đây là một yếu tố quan trọng đưa ngành tài chính đến gần hơn với tiêu chuẩn hiện đại.

Dưới đây là các ứng dụng của công nghệ nhận diện khuôn mặt trong ngân hàng:

• Định danh khách hàng điện tử (eKYC):

eKYC (Electronic Know Your Customer) là một ứng dụng nổi bật của công nghệ nhận diện khuôn mặt, cho phép khách hàng có thể mở tài khoản ngân hàng trực tuyến bằng cách chụp ảnh selfie và tải lên giấy tờ tùy thân như CMND hoặc CCCD. Giải pháp này không chỉ giúp giảm hơn 90% khối lượng công việc xác minh thủ công mà còn mang đến trải nghiệm tiện lợi, an toàn, và bảo mật.

Toàn bộ thông tin được tự động trích xuất, lưu trữ trong hệ thống dữ liệu, giúp ngân hàng quản lý hồ sơ khách hàng chính xác và hiệu quả hơn. Đồng thời, eKYC giảm thiểu sai sót trong xác minh giấy tờ, tiết kiệm chi phí vận hành và nâng cao hình ảnh thương hiệu của ngân hàng.

• Bảo mật tại quầy giao dịch:

Tại quầy giao dịch, công nghệ Facematch AI  được tích hợp để nhận diện khuôn mặt và đối chiếu thông tin khách hàng từ hệ thống CRM. Dữ liệu như tên, ngày sinh và ảnh từ giấy tờ tùy thân được so sánh với người giao dịch để đảm bảo tính chính xác và an toàn. Điều này không chỉ tăng cường bảo mật mà còn giúp giao dịch viên xử lý yêu cầu nhanh chóng, nâng cao trải nghiệm khách hàng. Nhờ đó, quầy giao dịch không chỉ là nơi phục vụ truyền thống mà còn trở thành điểm nhấn hiện đại, thu hút khách hàng.

• Gửi/rút tiền tại các cây ATM:

Tại các cây ATM tích hợp công nghệ nhận diện khuôn mặt và công nghệ Thị giác máy tính (Computer Vision), khách hàng có thể thực hiện các tác vụ như gửi tiền, rút tiền hoặc kiểm tra số dư mà không cần sử dụng thẻ vật lý hay mã PIN. Cụ thể, khi khách hàng đứng trước camera của ATM, hệ thống sẽ quét khuôn mặt và đối chiếu dữ liệu sinh trắc học với thông tin đã được lưu trữ trong hệ thống CRM của ngân hàng. Quá trình này đảm bảo độ chính xác cao nhờ tính năng so sánh tỷ lệ trùng khớp, phát hiện bất thường hoặc sai lệch trong dữ liệu.

Ngoài ra, các ngân hàng còn bổ sung tính năng Liveness Detection, giúp hệ thống phân biệt được khuôn mặt thật và các hình ảnh giả mạo như ảnh tĩnh hoặc video được chỉnh sửa. Nhằm tăng cường bảo mật, một số ngân hàng yêu cầu khách hàng thực hiện thêm thao tác xác nhận thông qua thiết bị di động cá nhân trước khi hoàn tất giao dịch. Với sự hỗ trợ từ công nghệ, các hoạt động giao dịch tại ATM không chỉ trở nên tiện lợi mà còn đảm bảo an toàn tuyệt đối, đáp ứng nhu cầu hiện đại của khách hàng.

• Chấm công và an ninh nội bộ:

Đại dịch Covid-19 đã thúc đẩy các doanh nghiệp, bao gồm cả ngân hàng, thay đổi hình thức chấm công truyền thống. Hệ thống quẹt vân tay dần được thay thế bằng công nghệ nhận diện khuôn mặt nhằm hạn chế tiếp xúc và gia tăng hiệu quả. Máy chấm công tích hợp công nghệ Facematch AI giúp nhân sự xác nhận thời gian làm việc chỉ bằng khuôn mặt của mình, loại bỏ hoàn toàn sự bất tiện từ việc quên thẻ chấm công hoặc các lỗi nhận diện khác.

Công nghệ nhận diện khuôn mặt còn được sử dụng để kiểm soát an ninh trong các khu vực nội bộ của ngân hàng. Hệ thống này giúp ngăn chặn những nhân viên không được cấp phép truy cập vào các khu vực nhạy cảm như phòng máy chủ, kho quỹ hay khu vực bảo mật cao. Camera thông minh tích hợp Thị giác máy tính và AI không chỉ nhận diện chính xác khuôn mặt mà còn ghi lại hành vi xâm nhập đáng ngờ một cách rõ nét, mang lại hiệu quả vượt trội trong quản lý nhân sự và bảo vệ tài sản.

Kì vọng của khách hàng tăng lên, các ngân hàng càng phải đẩy nhanh tốc độ chuyển đổi số để theo kịp thời cuộc, cung cấp các loại dịch vụ có thể truy cập 24/7, tức thì, minh bạch và cá nhân hoá, nhằm đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe của khách hàng. FPT.AI luôn sẵn sàng đồng hành cùng các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp trong lĩnh vực Tài chính – Ngân hàng, trên con đường chinh phục công nghệ, chinh phục khách hàng thời công nghệ số.

Đặc biệt, FPT.AI tự hào là đơn vị tiên phong về công nghệ nhận diện khuôn mặt tại Việt Nam với eKYC – giải pháp định danh khách hàng điện tử tối ưu dành cho doanh nghiệp. Với nhiều năm kinh nghiệm, eKYC cung cấp nhiều phương thức định danh, giúp nhận diện đa dạng các giấy tờ và kết nối trực tiếp với cơ sở RAR (C06 của Bộ Công An) để kiểm tra nhanh chóng hơn 30 dấu hiệu giả mạo và gian lận.

Giải pháp eKYC của FPT.AI giúp quá trình trích xuất thông tin, đối chiếu và xác minh danh tính khách hàng diễn ra chỉ trong vài phút, làm tăng tỉ lệ chuyển đổi khi khách hàng sử dụng dịch vụ. Với các thao tác thực hiện đơn giản, bất kì người dùng nào cũng có thể tự thực hiện được quy trình eKYC một cách nhanh chóng, ở bất kì nơi đâu, bất kì thời gian nào chỉ với một chiếc điện thoại thông minh có kết nối internet.

Với những ảnh đầu vào đạt chất lượng tốt, đủ ánh sáng, không bị bóng lóa các trường thông tin, giải pháp eKYC của FPT.AI cho kết quả chính xác lên đến 96%. Sau khi phân tích, đối chiếu kết quả so sánh người thật và ảnh, hệ thống sẽ trả kết quả với tỷ lệ trùng khớp tương ứng, và đầy đủ thông tin người dùng được trích xuất từ các giấy tờ tùy thân ở bước trước đó.

Công nghệ nhận diện khuôn mặt không chỉ là bước tiến lớn trong việc tối ưu hóa bảo mật và xác thực danh tính, mà còn mở ra nhiều cơ hội ứng dụng thực tế đa dạng. Từ việc tăng cường an ninh tại sân bay, ngân hàng, và tòa nhà công cộng, đến cải thiện trải nghiệm người dùng trong mua sắm, chăm sóc sức khỏe và các dịch vụ tài chính, công nghệ này đã chứng minh tính ưu việt của nó. Liên hệ với FPT.AI ngay hôm nay để nhận tư vấn giải pháp phù hợp, tùy chỉnh theo đặc thù của doanh nghiệp bạn.